⫸ VIDEO ⫷

⫸ TEKST ⫷

Vandaag geen cijfers. Vandaag wil ik het met jou hebben over bewust consumeren. Bewust consumeren, consuminderen, consumanderen, er zijn verschillende manieren waarop bewust consumeren ingevuld kan worden. Ik heb er zelf duizend en één ideeën over. Het is iets wat in mijn persoonlijke levensstijl heel sterk aanwezig is, heel sterk leeft.

En ik wil vandaag wat ideetjes met jou delen, uitnodigingen, mijn eigen visie, hoe die is opgebouwd. En als opdracht daarna voor vandaag, nodig ik je uit om op een rustig plekje te gaan zitten, iets te drinken erbij te pakken en eens na te denken en te voelen over jouw consumptiegedrag.

Hoe je het ook draait of keert, in onze maatschappij vandaag, is consumptie iets wat centraal staat. De economie valt of staat bij hoeveel dat we consumeren. Het is iets waar ik moeite mee heb, waar ik weerstand bij voel, dat alles rond consumptie draait. In mijn eigen leven ben ik ‘bewust genoeg’ aan het implementeren geweest. Dat is een heel proces geweest, heeft zijn tijd nodig gehad, heeft jaren geduurd.

Waar ik mee wil beginnen is hoe dat het voor mij gestart is. Als je terugkijkt op je leven, dan kan je vaak beter zien welke momenten van die “life changing moments” zijn. In april 2009 nam ik deel aan een challenge van een Facebook pagina. Die challenge bestond er uit om een maand lang niets te kopen. De basisregel was: je koopt niks behalve onderbroeken en kousen.

Sindsdien is er bij mij wel echt een klik gebeurd. Door een maand lang niks te kopen, merkte ik verschillende dingen. Ik had meer geld over. Ik had minder de drang om op zaterdag de winkelstraten te gaan bezoeken. Ik had ook minder de drang om het nieuwste van het nieuwste te willen. Het was het eerste stapje in beseffen dat materialisme eigenlijk niet datgene is wat iemand uiteindelijk echt gelukkig gaat maken.

Dat wil niet zeggen dat dingen willen bezitten verkeerd is. Ik heb spullen waar ik heel veel waarde aan hecht, die ik heel graag wil behouden, dat zou echt een impact hebben als ik die niet meer zou hebben, ik zou daar verdrietig van zijn. Maar er is een verschil tussen dingen verzamelen zonder daar echt iets mee te doen en dingen echt op waarde schatten. Dus dat was de eerste stap in mij  proces.

De volgende stap was voeding en daar bewuster mee omgaan. Zo kan ik bijvoorbeeld, en dat was voor mij echt een eye-opener, het moment herinneren dat ik besefte dat suiker zo aanwezig is in onze voeding. In een boek over voeding zonder suiker leerde ik namelijk dat de ingrediëntenlijst die op alle voedingsmiddelen staat, dat in volgorde staat van wat er het meeste in zit. En het viel mij op dat bij bijna alle producten of het nu over zoete dingen ging of zoute, stond suiker op de eerste, de tweede of de derde plek.

Ik kan mij daar soms nog steeds over verbazen. Wat ik nu aankoop aan voeding is in de tussentijd sowieso verandert. En ik bekijk nog regelmatig die lijst en zelfs nu nog blijft het mij verbazen dat suiker op zo’n hoge plaats in de ingrediëntenlijst staat. Dus dat is een hele ontdekking geweest. Dat heeft mij heel erg doen stilstaan bij de vraag waar worden dingen van gemaakt. Niet alleen van voeding, maar ook van kleding.

Het volgende aspect is bewust consumeren? Voor mij gaat dat over verschillende dingen. Rekening houden met je eigen financiële toestand is uiteraard heel belangrijk. Ik raad niemand aan om alleen maar duurzame producten te kopen als je eigen portemonnee dat niet toelaat. Dat ben je eigenlijk niet duurzaam voor jezelf, dan ben je niet goed voor jezelf aan het zorgen en dat is toch ook een belangrijk aspect wat ik wil meegeven.

Duurzaamheid gaat ook over hoe lang iets meegaat. Kleding, technische spullen, computers, laptops, meubels, al die zaken. Sta je er wel eens bij stil wat de levensduur is van het product dat je koopt? Wat kleding betreft is mijn consumptiegedrag sinds die eerste keer dat ik een maand lang niets gekocht heb al enorm verandert. Zo heb ik een tijd alleen maar producten gekocht die fair trade, en ecologisch verantwoord waren, ik heb een tijd enkel tweedehands kleding gekocht, of ik deed veel mee aan kledingruil, ik kocht ook minder, ik was ook heel erg bezig met hoeveel heb ik nu eigenlijk nodig. Allemaal vanuit het oogpunt om een kledingstuk langer te laten meegaan en meer waarde te geven.

Waar ik me aan kan ergeren is, als ik nu in een winkel stap en ik heb het verlangen of de behoefte of de nood aan iets nieuws, dan voel ik de kwaliteit van de stoffen, voel ik dat het slechte kwaliteit is, die misschien maar een paar maanden zal meegaan. Prijs is nog niet eens een bepalende factor, ik merk dat ook bij duurdere producten. De kwaliteit is echt zo veel gedaald ten opzichte van tien, twintig jaar geleden.

Gelukkig zijn er ook heel veel positieve initiatieven gekomen. Zo is er bijvoorbeeld een jeans merk dat je kan leasen, waarbij je een jeans koopt, een bepaald bedrag betaald, ik denk zelfs in abonnementsvorm en waarbij dat je steeds een nieuwe jeans krijgt en waarbij dat fabrikant de verantwoordelijkheid neemt. Dat brengt mij bij het volgende punt: wat als je product afval wordt?

Want alles wat je koopt, wordt op een bepaalde dag afval. En sta je er wel eens bij stil wat er dan gebeurd, als het product niet meer dienst kan doen waarvoor dat het bedoelt is? Kan je het weggooien, kan het makkelijk opgenomen worden door de aarde? Moet het in een verbrandingsoven met plastic en vieze lucht verbrand worden? Of is het een natuurlijke stof en kan het op een natuurlijkere manier door de aarde opgenomen worden? Kan het misschien gerecycleerd worden? Ook dat is een belangrijk onderdeel van bewust consumeren: stilstaan bij wat er gebeurd als je product aan het einde van zijn levenscyclus komt. En daarin is de circulaire economie natuurlijk heel vernieuwend en probeert het de cirkel rond te maken. Fantastische initiatieven worden daarin ook genomen.

Om die cirkel rond te maken en van einde naar begin te gaan: wat zijn de grondstoffen, waar komen de grondstoffen vandaan? Want we leven van de grondstoffen van de aarde, alles komt uiteindelijk van de aarde, van de planeet. Sommige dingen zijn vernieuwbaar, andere dingen zijn niet vernieuwbaar. Dus denk ook daar over na. Is het onuitputtelijk, het product wat je koopt, of kan het steeds vernieuwd worden? Is het ecologisch verantwoord, is het duurzaam, wordt er op een verantwoorde manier mee omgegaan?

Natuurlijk ook een hele belangrijke factor is wie maakt het product. Wie zijn de mensen die het kledingstuk wat jij in de winkel koopt maakt, wie zijn de mensen die de oogst doen van de levensmiddelen die jij koopt? Voor mij zijn dan twee belangrijke factoren van belang, de arbeidsomstandigheden en het loon wat ze krijgen. Dat zijn natuurlijk geen dingen die je altijd tot in detail kan weten. Je kan moeilijk achterhalen of het T-shirt dat jij nu aanhebt, door wie het gemaakt is en of die persoon een goed leven leidt, fijne arbeidsomstandigheden heeft.

Eén van de websites die ik gebruik om een indicatie te krijgen op basis van het merk is rankabrand.nl. Deze website doet onderzoek naar verschillende bedrijven op de markt. De merken worden op verschillende gebieden gecontroleerd en krijgen per onderdeel een letter. Dat kan een bron zijn voor jou mocht je diezelfde vragen stellen en nog bewuster willen consumeren.

Wat zijn de grote lijnen:

• Wat is de impact op je financiële situatie.
• Wat is de invloed van je aankoop op de planeet, denk daar bij aan grondstoffen en aan de dieren.
• En wat is de invloed, impact van jou op ander mensen, op de mensen die het maken, vervaardigen voor je.

Dat is voor mij in een notendop waar bewust consumeren over gaat.

Nog een laatste wat ik daar aan wil toevoegen is bewust genoeg. Bewust genoeg gaat over voelen ik heb genoeg. Je kan namelijk denken in tekorten, je kan denken  in overvloeden en de balans daartussen is genoeg hebben, niet verlangen naar meer en ook niet tekort komen. En dat is de balans die ik iedereen toewens. Overvloed is iets waar ik op zich wel achter sta, maar kan ook een valkuil zijn, kan resulteren in 100 schoenen hebben en daar eigenlijk niks mee doen. Voor mij is dat een verlies eigenlijk. Dan is overvloed eigenlijk een concept dat niet werkt.

OPDRACHT

Zet jezelf op een rustig plekje, laat de bovenstaande informatie wat bezinken en ga dan eens na wat bewust consumeren is voor jou, hoe jouw consumptiegedrag er uit ziet en of er ergens misschien ruimte is om het te verbeteren.

Ik wens je heel veel inspiratie toe, innerlijke introspectie en ik hoop dat het positieve verandering kan meedragen.

DOWNLOADS